Oya Narin´den Çok Özel Değerlendirmeler.
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TYD) Başkanı Oya Narin, turizmde bir dönüşüm hamlesine ihtiyaç olduğunu belirterek, yazlık evlerin 10 ay bomboş durduğu bölgeler için oteller, yaşam, lüks restoranlar ve AVM`lerin yanyana olduğu “Bodrum modeli" benzeri büyük bir dönüşüm hamlesi önerdi.
"Turizm gelirini artırmak için tek yapılacak yatırım pazarlama, tanıtım ve tarifeli seferlerin artırılması, tur operatörlerinin desteklenmesi, sezonun yan sezonlara doğru yayılmasıdır” diyen Narin, "Turizmde fiziksel dönüşüm ve yönetim dönüşümü önümüzdeki en önemli iki adım. Turizmciler olarak ihracatçıların yararlandığı haklardan yararlanamıyoruz.
Cari açığı azaltmanın en önemli adayıyız. Girdi maliyetlerini aşağı çekebilmek için bazı kalemlerin gümrüksüz ithal edilmesi ya da KDV ve ÖTV muafiyetli satın alınması hakkını elde etmek istiyoruz. Makine alımlarında KDV muafiyeti talep ediyoruz. Yerli makineyi kastediyorum elbette; ekonomiye de bunun katkısı olacak.
Kimsenin aklına gelmiyor ama her şeyimiz makine; otellerde asansör, klima, mutfak, kazan var... Turizmde fiziksel dönüşümü ise Turizm Bakanlığı ve Çevre Şehircilik Bakanlığı ile birlikte planlamaya çalışıyoruz. Kıyı şeridinde olan envanterimizin daha çağdaş ve daha katma değer yaratacak şekle dönüştürülmesini hedefliyoruz" şeklinde konuştu.
Oya Narin, turizmde fiziksel dönüşümle ilgili düşünce ve önerilerini ise şu sözlerle anlattı: "Gümüldür bölgesini ele alalım örneğin. Bir otel envanteri, ikinci konut envanteri ve yaşam envanteri çıkarılacak.
Sonra atıl olan ikinci konutların dönüşümüne izin verilmeli. Yine konut olarak ama bugünkü normlara göre dönüşecek. Çoğu eski imar affı olduğu için dönüşüm hakkı yok. Bunlar için özel bir kanun çıkması gerek. Bu atıl kalan konut bölgelerindeki dönüşümde bizim önerimiz yüzde 10-15 oranında bir butik otel kurulması...
Bir sosyal alan yaratacak, içindeki lokantası oradaki konutlara hizmet verebilecek. Konutlara, alt kiralama isteyenlere bir değer katabilecek. Bir ay gittiğiniz bir yazlığınızı kooperatif gibi diğer aylarda kiralayabilmeniz için o konutun bakımına, o bölgede ek hizmetler alabilecek olmaya ihtiyaç var. Şu an böyle değil. Bu kasabalar, bu yerler, bu evler yılın 10 ayı bomboş. Geçen Davutlar’a gittim üzüldüm. Muhteşem yerler ama her yer ev; bir sinema yok, bir AVM yok, hayat yok... Varış noktalarında birer pilot nokta seçelim, burada çalışmaya başlayalım diyoruz. Bakanlığa önerimiz bu."
Fiziksel dönüşümle ilgili önerisinin sadece kıyı bölgeleri ile sınırlı olmadığını dile getiren Narin, şöyle devam etti: "Kültürlerin de ayakta tutulması önemli. Pilot bölgelerden biri de Kars olacak örneğin. Sadece yazlıklar değil, İskenderun Hatay’a kadar gidecek bir proje. Elbette 1 günde yapılabilecek bir şey değil ama mevzuatla önü açılırsa, kentlerin dönüşümünde yapılan hatalar burada yapılmazsa, konsensusun olacağı bir yapı oluşursa bunun sektörün önünü açacağı kesin.
Yurtdışından yabancı yatırımcıyı da çekeceğini düşünüyoruz. Gelip bu dönüşen evleri alabilecek, kendi ülkesinden daha iyi şartlarda yaşayabilecek. Atıl kapasiteyi hayata geçirip turizmi 365 güne yayacak bir proje."
Dünya gazetesinden Özlem Ermiş Beyhan`a konuşan Oya Narin, "Ağır yapılaşmayı kastetmiyorum elbette. Ama yazlık konutların bomboş atıl durduğu bölgelerdeki dönüşümde bu `yaşayan şehir` modelinin esas alınmasını öneriyoruz. AVM’si de var, lüks mağazalar, restoranlar da... Antalya’nın turizm bölgesinde yaşayan insan yok, otellere çalışanları Antalya’dan 1 saatte taşıyoruz her gün.
Çünkü imar planları bitmemiş. Golf, at alanları bitmemiş. Sağlık turizmi de geleceği için diyoruz ki üniversitelerin yeni fakültelerini oralarda açın. Örneğin Kemer’de... Gençler gelip canlandırsınlar" dedi.
Turist başına her 100 dolarlık artışın, milli gelire 4 milyar dolar kazandırdığına işaret eden Narin, sözünü ettiği çıkış modeli için ilk etapta 300 milyon dolarlık yatrırımın yeterli olacağını kaydetti. Narin, "Bizim ekonomimizin yıllık 40 milyar dolara ihtiyacı var, biz turizmciler olarak bunu en az yarısını karşiılamaya hazırız" diye konuştu.